Badania przed ciążą
Badania krwi umożliwią dopasowanie zaleceń, diety czy suplementacji do potrzeb Twojego organizmu. Dzięki wynikom badań wiemy, na czym stoimy i jaki kierunek działania warto wybrać. Na konsultację przygotuj chociaż „pakiet minimum”, a najlepiej wyniki badań podstawowych oraz dodatkowych, jeśli zmagasz się z wymienionymi dolegliwościami/chorobami czy przyjmujesz antykoncepcję hormonalną.
Wiadomo, im świeższe badania, tym lepiej. Jeśli jednak w ciągu ostatniego pół roku wykonałaś któreś z poniższych badań, to zazwyczaj będzie okey. Jeśli masz wątpliwości, czy jakieś badanie powtarzać, napisz do mnie. Przed konsultacją możesz mi przesłać nawet starsze badania, jeśli chciałabyś żebym je zobaczyła.
Zauważyłam, że ceny badań wykonywanych przy szpitalach są niższe, niż ceny badań w popularnych laboratoriach diagnostycznych. Może u Ciebie też to się sprawdzi!
Przygotuj się do badań
Odpowiednie przygotowanie do badań zimniejsza ryzyko zafałszowania wyników, a przez to pomoże nam oszczędzić pieniądze i niepotrzebny stres.
- Przed badaniami odżywiaj się tak, jak dotychczas – postaraj się nie zmieniać sposobu odżywiania.
- Na trzy dni przed badaniami odstaw suplementy (szczególnie biotynę) i produkty ziołowe (również napary). Biotynę odstaw na 5 dni przed badaniem (może znajdować się np. w multiwitaminach i suplementach wspierających kondycję włosów).
- Dzień przed badaniami nie wykonuj intensywnej aktywności fizycznej (włącznie z aktywnością seksualną).
- Ostatni posiłek zjedz około godziny 18-19 dnia poprzedzającego badanie (tak, by między ostatnim posiłkiem a badaniem była ok. 12-14 godzinna przerwa).
- Badania warto wykonać będąc na czczo, między godziną 7.00-10.00.
- Leki tj. hormony tarczycy (np. Letrox, Euthyrox, Novothyral) przyjmij dopiero po badaniu.
- Jeśli przyjmujesz antykoncepcję hormonalną (w formie tabletek, plastrów, spirali hormonalnych czy zastrzyków) nie warto oznaczać poziomu: progesteronu, estradiolu, androgenów (testosteronu, androstendionu, DHEA-S, DHT), prolaktyny, SHBG, FSH i LH.
- Jeśli chcesz zbadać prolaktynę, to doczytaj w internecie jak przygotować się do badania, by nie zaburzyć wyniku.
Pamiętaj, że niektóre wyniki należy odnieść do norm zalecanych dla kobiet przed ciążą, które są odmienne od tych załączonych do wyników
Pakiet badań minimum przed ciążą
Najistotniejsze badania, które według mnie, jako dietetyka watro wykonać przed ciążą, to:
- morfologia z rozmazem
- glukoza
- TSH i fT4
- ferrytyna
- homocysteina
- witamina B12
- kwas foliowy (najlepiej w erytrocytach)
Badania podstawowe przed ciążą
Jeśli jesteśmy umówione na konsultacje, to postaraj się jeszcze przed wizytą skompletować te wyniki badań:
- morfologia z rozmazem
- glukoza i insulina
- TSH, fT3, fT4, przeciwciała anty-TPO i anty-TG
- ferrytyna + CRP
- żelazo
- witamina B12
- kwas foliowy (najlepiej w erytrocytach)
- homocysteina
- witamina D (25-OH-D3)
- cynk lub fosfataza zasadowa
- pełen profil lipidowy (cholesterol całkowity, LDL, HDL, nie-HDL, trójglicerydy)
- próby wątrobowe (AlAT, AspAT, GGTP)
- kreatynina, e-GFR
- badanie moczu
Badania dodatkowe przed ciążą
Znajdziesz tu zbiory badań, które warto według mnie wykonać w danym przypadku. Ta lista jest dla Ciebie, może pomoże znaleźć przyczynę dolegliwości.
anemię /anemia w przeszłości / unikanie jedzenia mięsa
- żelazo
- ferrytyna
- całkowita zdolność wiązania żelaza (TIBC)
- transferryna
- kwas foliowy
- witamina B12
- homocysteina
karmienie piersią
- TSH
- witamina B12
- kwas foliowy
- witamina D (25-OH-D3)
- selen
- jod z dobowej zbiórki moczu
- przeciwciała anty-TPO i anty-TG
- witamina A (retinol)
nawracające infekcje intymne / nawracające infekcje układu moczowego
- cytologia
- posiew moczu na grzyby i bakterie
- wymazy z szyjki macicy i cewki moczowej
niepłodność / zaburzenia hormonalne / wypadanie włosów / w trakcie antykoncepcji hormonalnej (AH) / przed odstawieniem AH / po odstawieniu AH
- witamina D (25-OH-D3)
- B12
- kwas foliowy (w erytrocytach)
- cynk
trądzik
- estradiol, progesteron (najlepiej 7 dni po owulacji lub 7 dni przed spodziewaną miesiączką; mniej precyzyjnie, w przybliżeniu ok. 21-22 dnia cyklu)
- SHBG
- testosteron wolny
- DHEA-S
- androstendion
- DHT
wąsik / nadmierne owłosienie (hirsutyzm) / pojawienie się grubych włosków na brodzie lub sutkach
- SHBG
- testosteron wolny
- DHEA-S
- androstendion (najlepiej do 10-go dnia cyklu)
trauma / stres / zmęczenie / niedosypianie / problemy z zasypianiem / wybudzanie się w nocy / senność po posiłkach
- kortyzol
torbiele
- przeciwciała anty-TPO i anty-TG
- witamina D (25-OH-D3)
- jod z dobowej zbiórki moczu
- kwas foliowy
- witamina B12
mięśniaki
- estradiol, progesteron (najlepiej 7 dni po owulacji lub 7 dni przed spodziewaną miesiączką; mniej precyzyjnie, w przybliżeniu ok. 21-22 dnia cyklu)
- jod z dobowej zbiórki moczu
- przeciwciała anty-TPO i anty-TG
- selen
nieregularne miesiączki / zbyt krótkie (krótsze niż 21 dni) lub zbyt długie (dłuższe niż 35 dni) cykle) / podejrzenie cykli bezowulacyjnych
- FSH i LH (3-5 dzień cyklu)
- estradiol i progesteron (najlepiej 7 dni po owulacji lub 7 dni przed spodziewaną miesiączką; mniej precyzyjnie, w przybliżeniu ok. 21-22 dnia cyklu)
- przeciwciała anty-TPO i anty-TG
- witamina B12
- kwas foliowy
zanik miesiączki
Nadania zależne od dnia cyklu możesz wykonać w dowolnym dniu. Przy braku miesiączki nie badaj progesteronu.
- FSH i LH (3-5 dzień cyklu)
- przeciwciała anty-TPO i anty-TG
obfite miesiączki
- estradiol, progesteron (najlepiej 7 dni po owulacji lub 7 dni przed spodziewaną miesiączką; mniej precyzyjnie, w przybliżeniu ok. 21-22 dnia cyklu)
- jod z dobowej zbiórki moczu
- selen
- USG przezpochwowe u ginekologa
- przeciwciała anty-TPO i anty-TG
bolesne miesiączki lub owulacje
- estradiol, progesteron (najlepiej 7 dni po owulacji lub 7 dni przed spodziewaną miesiączką; mniej precyzyjnie, w przybliżeniu ok. 21-22 dnia cyklu)
- selen
- jod z dobowej zbiórki moczu
zbyt krótka faza lutealna (gdy II faza cyklu krótsza niż 10-11 dni)
- witamina D (25-OH-D3)
- przeciwciała anty-TPO i anty-TG
- progesteron (najlepiej 7 dni po owulacji lub 7 dni przed spodziewaną miesiączką; mniej precyzyjnie, w przybliżeniu ok. 21-22 dnia cyklu)
PCOS / niedoczynność tarczycy / PMS / endometrioza / obrzęki / migreny
- estradiol i progesteron (najlepiej 7 dni po owulacji lub 7 dni przed spodziewaną miesiączką; mniej precyzyjnie, w przybliżeniu ok. 21-22 dnia cyklu)
wysypki skórne / objawy alergiczne / katar / pokrzywka
- IgE całkowite
- DAO – diaminooksydaza
Hashimoto
- cały panel tarczycowy (TSH, fT3, fT4, anty-TPO, anty-TG)
- cynk
- selen
podejrzenie celiakii / endometrioza
- przeciwciała przeciw gliadynie
- przeciwciała przeciw transglutaminazie
wzdęcia
- test wodorowo-metanowy w kierunku SIBO
zgaga / refluks / uczucie ciężkości /odbijanie
- test oddechowy na Helicobacter pyroli
- gastroskopia
zimne stopy i dłonie
- jod z dobowej zbiórki moczu
- selen
zawroty głowy
- kwas foliowy
- witamina B12
- ceruloplazmina
Badania w przypadku problemów z zajściem w ciążę, po poronieniu
Badania dla kobiety:
- estradiol, progesteron (najlepiej 7 dni po owulacji lub 7 dni przed spodziewaną miesiączką; mniej precyzyjnie, w przybliżeniu ok. 21-22 dnia cyklu)
- przeciwciała anty-TPO i anty-TG
- pasożyty z kału (laboratorium OlimpiaMed – 3 próbki)
- kwas foliowy
- witamina B12
- witamina D (25-OH-D3)
- selen
- jod z DZM
- badania genetyczne w kierunku trombofilii i mutacji MTHFR
Badania dla mężczyzny:
Warto za jednym razem zbadać:
- seminogram (spermiogram, badanie nasienia)
- posiew bakteryjny nasienia
- posiew grzybiczy nasienia
Badania przeciwciał zlecane przez ginekologów przed ciążą
Pacjentki przesyłają mi również do wglądu wyniki badań zleconych przez swoich ginekologów jeszcze przed ciążą. Badania częściowo pokrywają się z tymi, które ja zlecam, by ocenić ogólny stan zdrowia i odżywienia. Lekarze dodatkowo chcą sprawdzić czy przechorowałyśmy lub aktualnie zmagamy się z chorobami, mogącymi negatywnie wpłynąć na przebieg ciąży. W tym celu polecają zbadać poziom przeciwciał takich jak:
- Kiła (Treponema pallidum): IgG/IgM
- Toksoplazmoza (Toxoplasma gondii): IgG i IgM
- Różyczka (Rubella virus): IgG
- Cytomegalia CMV (Cytomegalovirus): IgG i IgM
- Zapale wątroby typu B (zakażanie wirusem HBV): antygen HBs
- Zapalenia wątroby typu C (zakażanie wirusem HCV): przeciwciała HCV Test na HIV: HIV Ag/Ab (Combo)
- Chlamydia trachomatis: IgG.
Na podstawie wyników lekarz może zalecić leczenie lub doszczepienie się jeszcze przed ciążą lub porodem (np. by mieć pewność, że nie dojdzie do zakażenia wirusem WZW B podczas pobytu w szpitalu). Dodatkowo dzięki wynikom sprzed ciąży łatwiej ocenić czy np. ewentualne zakażenie toksoplazmozą w ciąży było obecne już przed ciążą.
Inne badania zlecane przed ciążą
- oznaczenie grupy krwi z czynnikiem Rh
- ginekolog: USG i cytologia (raz w roku)
- endokrynolog: USG tarczycy
Badania u przyszłego ojca
Przygotowanie mężczyzny jest równie ważne, jak kobiety. W końcu połowa materiału genetycznego przekaże tata. Warto, by on również miał swoje zdrowie pod kontrolą i wykonał badania takie jak:
- morfologia krwi z rozmazem,
- badanie ogólne moczu,
- glukoza
- TSH i FT4
- witamina D3
- ferrytyna
- homocysteina (w graniach 4-7 nmol/l)
Wykonałaś badania i co dalej?
Koniecznie pokaż wyniki lekarzowi lub innemu specjaliście w dziedzinie ciąży/przygotowania do ciąży. Interpretacja wyników na własną rękę nie ma większego sensu. Normy podane przy wynikach dotyczą ogólnej populacji, a przed ciążą często optymalne zakresy są inne.
Możemy też spotkać się na konsultacji online, podczas której przeanalizuje m.in. Twoje wyniki badań i sposób ożywiania. Dzięki przekazanym mi informacjom przygotuję dla Ciebie plan indywidualnej suplementacji.
dietetyk Magdalena Strzelczyk